Schodołazy dla niepełnosprawnych – prosty sposób na likwidowanie barier architektonicznych

Temat likwidowania barier architektonicznych dla osób niepełnosprawnych od wielu lat budzi wiele dyskusji. Nie oznacza to jednak, że problem całkowicie zniknął. Wręcz przeciwnie. Pacjenci ze schorzeniami narządu ruchu muszą borykać się z rozmaitymi utrudnieniami w codziennym życiu. Jednym z największych są schody sprawiające, że wiele osób staje się więźniami własnych mieszkań. Dotyczy to zarówno niepełnosprawnych, jak i ludzi w podeszłym wieku, dla których niemożliwe jest pokonanie bariery w formie kilkunastu czy kilkudziesięciu stopni. Z pomocą przychodzą w takich sytuacjach schodołazy. Nowoczesne rozwiązania ułatwiają funkcjonowanie nie tylko pacjentom, ale też ich opiekunom. Na co zwrócić uwagę przy wyborze urządzeń? Jakie rodzaje schodołazów są dostępne na rynku? Zainteresowanych zachęcamy do pozostania z nami jeszcze przez chwilę.

Czym są schodołazy?

Zanim jednak zgłębimy temat, odpowiemy sobie na podstawowe pytanie: co to są schodołazy. To urządzenia mechaniczne, które pozwalają osobom niepełnosprawnym ruchowo pokonywać barierę architektoniczną w postaci schodów. Mogą przyjmować postać foteli wyposażonych w specjalny mechanizm umożliwiający wspinanie się lub schodzenie ze stopni. Częściej jednak występują w formie platformy, do której mocuje się wózek inwalidzki i w ten sposób zwiększają mobilność pacjentów cierpiących na dysfunkcje narządu ruchu.

Schodołazy – dla kogo są odpowiednie?

Według danych Głównego Urzędu Statystycznego, w 2019 roku, w Polsce około 1,5% ludności kraju poruszało się na wózkach inwalidzkich [1]. Mówiąc obrazowo, można stwierdzić, że co 60 mieszkaniec przemieszcza się na kółkach. Dla każdej z tych osób schody stanowią jedną z najtrudniejszych barier do pokonania. O ile w nowoczesnym budownictwie są stosowane rozmaite rozwiązania pozwalające ułatwić niepełnosprawnym ruchowo codzienne funkcjonowanie, o tyle wiele starszych budynków – zarówno mieszkalnych, jak i użyteczności publicznej jest niedostosowanych do potrzeb pacjentów z dysfunkcją ruchową [6]. W takiej sytuacji dobrym rozwiązaniem są schodołazy. To urządzenia mobilne, co oznacza, że nie są montowane na stałe. Mogą więc być wykorzystywane przed daną osobę w różnorodnych obiektach – tym bardziej, że można łatwo je złożyć i przewieźć we wskazane miejsce. Warto zaznaczyć, że schodołaz jest urządzeniem, z którego korzystają nie tylko niepełnosprawni trwale, ale też osoby w podeszłym wieku lub pacjenci w trakcie rekonwalescencji po zabiegach.

Schodołaz – na co zwrócić uwagę przy wyborze urządzenia?

Różnorodność schodołazów sprawia, że ich wybór powinien być poprzedzony skrupulatną analizą. Podstawową kwestią jest miejsce korzystania ze schodołazu. Warto wziąć pod uwagę, czy urządzenie będzie stosowane na schodach prostych, zbiegowych czy krętych. Ważna jest także ich szerokość ciągu komunikacyjnego, pozwalająca na bezproblemowe manewrowanie rozwiązaniem. Nie bez znaczenia jest to, czy schodołaz będzie zabierany w różne miejsca, czy raczej używany w jednym budynku. Istotna jest ponadto waga osoby, która będzie korzystać ze schodołazów oraz stopień jej niepełnosprawności. W przypadku pacjentów poruszających się o kulach, urządzenie jest stosowane wyłącznie do pokonania schodów, więc nie ma konieczności dopasowania platformy do wózka inwalidzkiego – wystarczy fotel do wspinania po schodach [2]. Na koniec należy też zastanowić się, kto będzie asystował niepełnosprawnemu w pokonywaniu schodów, co pomoże optymalnie dopasować schodołaz do możliwości operatora urządzenia.

Schodołazy kroczące – jakie mają zalety?

Pierwszym rodzajem urządzeń ułatwiających osobom niepełnosprawnym pokonywanie schodów są schodołazy kroczące, przemieszczające się stopień po stopniu. Ponieważ, jak sama nazwa wskazuje, rozwiązania te „kroczą” po schodach, wymagają dobrej stabilizacji ze strony operatora, który czuwa nad tym, aby urządzenie nie odchyliło się w przód albo w tył [3]. Wyróżnia się wśród nich rozwiązania ręczne i elektryczne. Pierwsze są napędzane siłą mięśni asystenta osoby niepełnosprawnej. Elektryczne schodołazy kroczące posiadają natomiast odpowiednio zaprojektowany mechanizm wspinający kół, który odciąża asystenta osoby niepełnosprawnej. Nie są to jednak rozwiązania samobieżne, co oznacza, że nawet 30% obciążenia pozostaje w rękach operatora [3]. Ich atutem jest elektroniczny panel kontrolny pokazujący parametry ułożenia schodołazu oraz wysyłający informacje o stanie technicznym urządzenia czy stopniu naładowania akumulatora. Do zalet schodołazów kroczących można zaliczyć niewielkie wymiary. Dzięki temu urządzenia umożliwiają łatwe manewrowanie w ciągach komunikacyjnych. Bezproblemowo się składają, co pozwala przewieźć je w bagażniku samochodu. A dodatkowo mają niewielki ciężar własny. Do wyboru pozostają schodołazy kroczące montowane do wózka inwalidzkiego lub modele wyposażone w wygodny fotel.

Schodołazy gąsienicowe – wygoda i bezpieczeństwo

Rozwiązaniem, które wymaga mniejszego zaangażowania operatora są schodołazy gąsienicowe wyposażone w doskonały mechanizm stabilizujący. Napędzane elektrycznie gąsienice sprawiają, że urządzenie porusza się po schodach niemal samodzielnie i nie wymaga użycia siły przez asystenta. Ma to szczególnie istotne znaczenie, kiedy opiekunem niepełnosprawnego jest osoba starsza lub ze słabą kondycją fizyczną. Wiele modeli schodołazów gąsiennicowych jest wyposażonych w hamulec elektromagnetyczny, zapobiegający niekontrolowanemu zsunięciu się po schodach. Schodołazy gąsienicowe pozwalają pokonać nawet 50 pięter na jednym ładowaniu akumulatora [4]. Należy jednak pamiętać, że schodołaz gąsienicowy ma większe gabaryty, niż jego kroczący odpowiednik, co sprawia, że wymaga więcej miejsca do manewrowania. Może więc nastręczać trudności na schodach ze spocznikami albo na wąskich półpiętrach, na których trzeba wykręcić. Schodołazy gąsienicowe nie sprawdzą się na schodach z zaokrąglonymi stopniami. Urządzenia cechują się dużym ciężarem własnym, co jednak nie zmienia faktu, że można łatwo je złożyć i przetransportować we wskazane miejsce.

Schody to bez wątpienia jedna z największych barier dla osób niepełnosprawnych. Dzięki zastosowaniu nowoczesnych urządzeń, można ułatwić ich pokonywanie bez konieczności przebudowy infrastruktury budynku. Schodołazy kroczące i gąsienicowe od lat cieszą się ogromną popularnością, ułatwiając pacjentom z dysfunkcją ruchową codzienne funkcjonowanie. W sklepie promedyczny.pl są dostępne urządzenia najwyższej jakości, zapewniające wygodę i bezpieczeństwo użytkowania przez długie lata.

Bibliografia:

1. Stan zdrowia ludności Polski w 2019 roku. Główny Urząd Statystyczny, Warszawa, 2021.
2. Promedyczny, Schodołazy – wózki do transportu pacjentów. https://promedyczny.pl/category/schodolazy [dostęp: 20.07.2022].
3. Schodołazy – jak działają, jakie są ich rodzaje i komu się przydadzą. https://fizjoterapeuty.pl/artykuly/schodolazy-jak-dzialaja-jakie-sa-ich-rodzaje-i-komu-sie-przydadza.html [dostęp: 20.07.2022].
4. Promedyczny, Schodołazy gąsiennicowe. https://promedyczny.pl/category/schodolazy-gasienicowe [dostęp: 20.07.2022].
5. Sydor M., Dostępność wózków inwalidzkich w Polsce [w:] Rehabilitacja w praktyce, nr 4/2014.