Amber Gold – dlaczego poszkodowani pozwali Skarb Państwa?

Gdy w 2012 roku upadłość Amber Gold obnażyła skalę oszustwa na ponad 850 mln zł i niemal 19 000 pokrzywdzonych, wielu inwestorów zwróciło się nie tylko przeciwko byłym właścicielom spółki, ale i przeciw Skarbowi Państwa. Wywołało to szeroką debatę o odpowiedzialności organów nadzoru i ochronie konsumentów finansowych.

Amber Gold – geneza roszczeń przeciwko państwu

Inwestorzy, którzy utracili oszczędności życia, szybko zorientowali się, że upadłość firmy nie wyczerpuje możliwości odzyskania środków. W publicznych rejestrach spółek nie figurowała ona jako podmiot objęty nadzorem Komisji Nadzoru Finansowego (KNF). Mimo to:

• Brak reakcji KNF w porę – choć już w kwietniu 2012 r. KNF wydała ostrzeżenie, inwestorzy odczuwali, że informacja ta dotarła zbyt późno, by uchronić ich przed stratami.
• Opóźnienia i biurokracja – procesy karne i cywilne prowadzono latami, co uniemożliwiało szybkie zwroty dla poszkodowanych.

W efekcie powstała teza, iż państwowy nadzór zawiódł w swojej podstawowej funkcji ochrony konsumentów i klientów Amber Gold. Pozew przeciwko Skarbowi Państwa jest odpowiedzią poszkodowanych osób.

Amber Gold – podstawa prawna pozwu przeciwko Skarbowi Państwa

Roszczenia inwestorów w większości opierają się na dwóch filarach:

1. Odpowiedzialność odszkodowawcza państwa
   Zgodnie z art. 417 Kodeksu cywilnego, organ władzy publicznej ponosi odpowiedzialność za szkodę wyrządzoną przy wykonywaniu władzy publicznej. Inwestorzy argumentują, że KNF, jako organ nadzoru, powinna była wcześniej zablokować działalność Amber Gold.
2. Naruszenie zasady należytej staranności
   Państwo miało obowiązek reagować na niepokojące sygnały rynkowe. Pozwani wskazują, że bierność i brak skutecznych kontroli umożliwiły eskalację piramidy.

Dochody z odszkodowań od Skarbu Państwa mogą stanowić jedyną realną szansę dla części poszkodowanych na odzyskanie choćby części utraconych środków. Niemniej sama procedura sądowa dowodzi, że skuteczność nadzoru jest kluczowa dla stabilności rynku finansowego. Historia pozwów przeciwko Skarbowi Państwa pokazuje, że odpowiedzialność państwa nie kończy się na przyjęciu roli strażnika rynku – wymaga też aktywnej i terminowej interwencji, by zapobiegać największym patologiom.

Fot. Shutterstock.