Audyty są zwykle przeprowadzane przez niezależnych ekspertów i mają za zadanie usprawnienie pracy w danej organizacji. Jakie rodzaje audytów wyróżniamy?
Jako że audyt nie jest kontrolą, jego celem nie jest wskazanie występujących w firmie nieprawidłowości, lecz ocena procesów, które mają na celu udoskonalenie danej organizacji. Audyty przeprowadza się zarówno w sektorze prywatnym, jak i publicznym. W zależności od konkretnej sytuacji wyróżniamy różne rodzaje audytów.
Jakie rodzaje audytów wyróżniamy?
Audyty mają na celu usprawnienie organizacji. Wyróżniamy kilka kryteriów podziału audytów. Na początku warto wyróżnić zakres czynności audytu. Mamy tu do czynienia z audytem wstępnym, którego celem jest zapoznanie się ze stanem faktycznym w danej organizacji, oraz audytem zasadniczym, który zajmuje się szczegółową analizą sytuacji w firmie. Ze względu na umiejscowienie audytu w jednostce wyróżniamy przede wszystkim audyt wewnętrzny i audyt zewnętrzny. Biorąc pod uwagę szczebel zarządzania, możemy wyróżnić audyt operacyjny, który ma na celu bieżącą ocenę funkcjonowania danego podmiotu oraz audyt strategiczny, który bierze pod uwagę długookresowe cele przedsiębiorstwa. Jeśli chodzi o przedmiot oceny, wyróżniamy takie rodzaje jak na przykład: audyt finansowy, techniczny, jakościowy, ekologiczny, energetyczny czy personalny.
Czym są audyty zewnętrzne?
Audyty zewnętrzne są przeprowadzane przez audytorów niezależnych od badanej organizacji. Dzięki temu informacje uzyskane w wyniku audytu dają wiarygodny obraz sytuacji w danej organizacji. Ocena ekspertów, którzy na co dzień nie mają nic wspólnego z daną firmą, sprawia, że taki audyt jest całkowicie obiektywny i pozwala spojrzeć na działalność firmy z perspektywy zewnętrznej, a na ocenę nie wpływa żadna subiektywna opinia na temat funkcjonowania firmy. Biorąc pod uwagę przedmiot audytu, audyty zewnętrzne pozwalają na najbardziej rzetelną ocenę działalności przedsiębiorstwa. Osoby niezwiązane z firmą mogą szybciej wykryć wszelkie nieprawidłowości w funkcjonowaniu przedsiębiorstwa. Z kolei osoby pracujące w danej firmie mogłyby nie zwrócić uwagi na pewne elementy lub też zataić niektóre fakty. Natomiast audytor zewnętrzny jest całkowicie obiektywny.
Audytorzy zewnętrzni mają też duże doświadczenie, ponieważ wykonują zlecenia dla różnych firm. Dzięki temu taki audyt może mieć większą skuteczność niż audyt przeprowadzany przez audytora wewnętrznego, który nie może porównać sytuacji danego przedsiębiorstwa do sytuacji występującej w innych firmach. Audyt zewnętrzny jest też tańszy od audytu wewnętrznego, ponieważ płacimy za konkretną usługę, zamiast płacić audytorowi zatrudnionemu w firmie pensję. Audyt zewnętrzny pozwala uzyskać wiele wartościowych informacji, które mogą usprawnić działanie danej jednostki. W przypadku administracji rządowej i samorządowej audyt zewnętrzny polega na przeprowadzeniu analizy przez instytucje, które są niezależne od tych jednostek. W przypadku samorządu jest to na przykład Regionalna Izba Obrachunkowa.
Audyty wewnętrzne – czym się charakteryzują?
Audyty wewnętrzne są przeprowadzane przez audytorów wewnętrznych, którzy są zatrudnieni w danej jednostce. Są one przeprowadzane zgodnie z przepisami wewnętrznymi organizacji. Audytor wewnętrzny ma za zadanie znaleźć ewentualne nieprawidłowości i szczegółowo przeanalizować określone obszary działalności firmy czy też innego podmiotu, aby usprawnić organizację w taki sposób, by spełniała ona ustalone kryteria. Audyt przeprowadza się między innymi po to, aby znaleźć nieprawidłowości, i niewłaściwe procedury czy też mechanizmy, które nie spełniają swojego zadania. Pozwala to usprawnić je lub całkowicie wyeliminować. Jest to więc bardzo ważne dla zarządzania organizacją. Zgromadzone dane pozwalają na poprawę funkcjonowania organizacji i ułatwiają osiąganie określonych celów. Jako że audytorem wewnętrznym jest osoba zatrudniona w firmie, wyniki audytu są wyłącznie do wiadomości kadry wysokiego szczebla. Taki audyt warto wykonywać regularnie, dzięki czemu można na bieżąco monitorować funkcjonowanie firmy zgodnie z określonymi standardami. Warto przeprowadzić audyt również przed wdrożeniem istotnych zmian w działalności.
Audyt warstwowy ocenia, czy procesy produkcyjne w danej firmie są zgodne z określonymi standardami. Dzięki temu można wskazać obszary, które działają nieprawidłowo oraz te, których działania nie trzeba poprawiać. Jako że celem kontroli jest ocena procesów produkcyjnych, ocena może zostać wykonana podczas audytu wewnętrznego lub zewnętrznego. Audyt warstwowy ma usprawnić procesy w organizacji, aby były one jak najbardziej efektywne. Ma też ustalić, czy analizowane procedury odpowiadają określonym standardom. Pod tym względem ocenia się je na różnych szczeblach i uwzględnia się różne elementy działalności. Audyt warstwowy ma wiele korzyści, dzięki którym można poprawić funkcjonowanie przedsiębiorstwa. Pozwala na wydajniejszą, oszczędniejszą i bezpieczniejszą pracę.