Jak wygląda rozliczenie z bankiem po unieważnieniu kredytu frankowego?

Unieważnienie kredytu frankowego implikuje konieczność rozliczenia się kredytobiorcy z bankiem. Wiele osób, które wnosi o pozew, celem unieważnienia umowy kredytowej, zastanawia się, w jaki sposób będzie musiał rozliczyć się z kredytodawcą z otrzymanego kapitału i spłaconych rat. Dowiedz się, jak wygląda rozliczenie z bankiem po unieważnieniu kredytu frankowego.

Rozliczenie z bankiem po unieważnieniu kredytu – teoria dwóch kondykcji i teoria salda

Jeszcze do niedawna w polskim orzecznictwie panował duży chaos. Przepisy nie wskazywały jasno, w jaki sposób powinno wyglądać rozliczenie z bankiem po unieważnieniu kredytu frankowego. W tym celu – w zależności od postanowienia sądu – stosowano dwie teorie:

• teoria dwóch kondykcji – opiera się ona o założenie, że roszczenia klienta wobec banku oraz banku wobec klienta są dwoma różnymi roszczeniami; po unieważnieniu kredytu kredytobiorca musi rozliczyć się z pożyczonego kapitału, zaś kredytodawca z otrzymanych rat
• teoria salda – zakłada, że zwrot środków należy się wyłącznie tej stronie zubożałej, czyli tej, która w chwili unieważnienia kredytu powinna otrzymać większy zwrot

7 maja 2021 roku odbyło się posiedzenie Izby Cywilnej Sądu Najwyższego, która na wniosek Rzecznika Finansowego ujednoliciła procedurę rozliczenia się z bankiem po stwierdzenia nieważności kredytu frankowego. Od tej chwili jedynym obowiązującym sposobem rozliczenia się z unieważnionego kredytu jest teoria dwóch kondykcji.

Teoria dwóch kondykcji – korzystny sposób rozliczenia się z bankiem po unieważnieniu kredytu

W składanych przez kredytobiorców pozwach o unieważnienie kredytu we frankach zawiera się roszczenie o zwrot nadpłaconych środków. W orzeczeniach, w których była stosowana teoria salda, sąd unieważniał kredyt, jednocześnie odrzucając roszczenie o zwrot nadpłaty. Kredytobiorca – mimo wygranej sprawy – musiał składać kolejny pozew, na podstawie którego udawało się odzyskać należności. Niestety znacząco przedłużało to rozliczenie się z bankiem. Dla Izby Cywilnej SN kluczowym był jednak fakt, że teoria salda nie znajduje umocowania w przepisach Kodeksu Cywilnego.

W przypadku zastosowania teorii dwóch kondykcji, sąd unieważniając kredyt, przyznaje jednocześnie kredytobiorcy prawo do zwrotu nadpłaconych środków, nakazując dokonania takiego zwrotu bankowi. Bank, aby odzyskać wypłacony kapitał, musi złożyć pozew wzajemny lub wnieść zarzut potrącenia. Jest to często praktykowana instytucja prawna, która daje gwarancję zwrotu należności stronie zubożałej bez konieczności oddawania przez nią środków drugiej stronie. W przeciwieństwie do teorii salda zarzut potrącenia uwzględniony jest w Kodeksie Cywilnym i pozwala na rozliczenie z bankiem po unieważnieniu kredytu frankowego na podstawie tego samego powództwa.

Artykuł powstał we współpracy z Kancelarią Odszkodowawczą Automobile Expert.

Fot. Shutterstock.