Zez – inaczej choroba zezowa – często kojarzony jest przede wszystkim z nieestetycznym wyglądem. Jednak zez jest chorobą, która może prowadzić do różnego rodzaju konsekwencji zdrowotnych, utrudniających codzienne funkcjonowanie. Czym jest zez, jakie są jego rodzaje i jak leczy się zeza u dzieci i dorosłych?
Co to jest zez i jakie są jego rodzaje?
Zezem nazywamy wadę wzroku, polegającą na nierównomiernym ustawieniu gałek ocznych. W wyniku osłabienia mięśni ocznych jedno oko jest nieprawidłowo odchylone względem drugiego, co powoduje zaburzenia widzenia jednoocznego i dwuocznego, w tym stereoskopii, czyli zdolności postrzegania głębi.
Wyróżniamy następujące rodzaje zeza:
- zez towarzyszący – najczęściej występujący rodzaj zeza, spośród którego wyróżnić można zeza zbieżnego, rozbieżnego, skośnego oraz zeza ku dole i ku górze
- zez ukryty – w przeciwieństwie do zeza towarzyszącego nie daje widocznych objawów w postaci odchyleń jednej z gałek ocznych; towarzyszą mu podobne trudności w widzeniu jednoocznym i dwuocznym, często także bóle głowy
- zez porażenny – związany jest z porażeniem mięśnia
Zez – objawy zeza u dzieci i dorosłych
W przypadku zauważenia niepokojących objawów, należy bezzwłocznie udać się do lekarza okulisty, a najlepiej do ortoptysty, który specjalizuje się w diagnozowaniu i leczeniu takich wad wzroku, jak zez. Do niepokojących objawów u dzieci, wskazujących na możliwość wystąpienia zeza, zaliczamy:
- częste mrużenie, pocieranie oczu
- przechylanie głowy na bok, mrużenie jednego oka, brak ruchu jednej gałki ocznej
- przybliżanie (się) ekranów
- słaba koordynacja ruchowa
- przestawianie liter i cyfr
- trudności w pisaniu, rysowaniu, malowaniu i pracach manualnych
- niechęć do nauki czytania
- niechęć do zabaw ruchowych oraz trudności podczas zabaw ruchowych
- brak koncentracji
- częste bóle głowy
Podobne objawy daje zez u osób dorosłych, którzy spostrzegają się, że mogą mieć zeza, gdy zaczynają mieć trudności w prowadzeniu pojazdów mechanicznych, często tracą równowagę, obijają się o futryny drzwi. Takie zachowania spowodowane są faktem, że zez znacząco zaburza widzenie obuoczne, utrudniając lub uniemożliwiając łączenie obrazów z obu oczu, a także widzenie w dal.
Zez – terapia ortoptyczna i leczenie operacyjne
Im wcześniej wykryty zez, tym lepiej. U dzieci wyleczony zez do 10. roku życia daje ogromne szanse na możliwość wykształcenia się widzenia obuocznego, w tym widzenia stereoskopowego, polegającego na zdolności postrzegania głębi. U dorosłych również można skutecznie wyleczyć zeza, jednak widzenie obuoczne pozostaje po leczeniu zaburzone.
Leczenie zeza, w zależności od jego rodzaju, stopnia zaawansowania i wieku pacjenta, polega na leczeniu objawowym lub operacji. Leczenie objawowe, czyli terapia ortoptyczna, to szereg ćwiczeń, mających na celu poprawić ruchomość gałki ocznej poprzez aktywizację mięśnia. W leczeniu ortoptycznym stosuje się także okulary korekcyjne. Ponadto, gdy zez doprowadził do rozleniwienia się oka, należy przysłaniać zdrowe oko tak, by chora gałka oczna została zmuszona do intensywnej pracy, dzięki której wróci jej zdolność do prawidłowego widzenia. Czasami lekarz podejmuje decyzję o operacji zeza – leczenie operacyjne jest skuteczną metodą u dzieci i dorosłych, choć u osób z wykształconym już narządem wzroku nie jest możliwe wykształcenie widzenia obuocznego.
Zeza u dzieci i dorosłych nie wolno lekceważyć. Nieleczony zez może przyczyniać się do powstawania różnorodnych zaburzeń, niekiedy znacząco zmniejszających komfort życia. Zauważając więc pierwsze objawy zeza, należy zgłosić się do ortoptysty, który zdiagnozuje wadę i podejmie najefektywniejsze dla pacjenta leczenie.
Artykuł powstał we współpracy z firmą Ośrodek Korekcji Wzorku.
0 komentarzy