Stwierdzenie nieważności małżeństwa możliwe jest tylko wówczas, gdy strona, która podważa ważność małżeństwa sakramentalnego UDOWODNI, że małżeństwo zostało zawarte nieważnie. Dlatego do najważniejszych zadań adwokata kościelnego jest pomoc w przygotowaniu wartościowych dowodów. Jakie środki dowodowe rozpatruje sąd kościelny? Jaka jest rola adwokata kościelnego na etapie przedprocesowym?
Różnice w środkach dowodowych w sądach kościelnych
Wśród wiernych Kościoła katolickiego rośnie zainteresowanie procesami o stwierdzenie nieważności małżeństwa. Odkąd Papież Franciszek wprowadził zmiany w prawie kanonicznym, dzięki którym procesy takie trwają krócej, coraz więcej osób decyduje się na złożenie skargi do sądu kościelnego.
W mediach, a przede wszystkim w internecie, nie brakuje informacji o kanonicznych procesach małżeńskich. Niestety nie wszystkie informacje są rzetelne, często wprowadzają w błąd. Rozbieżności na temat procesów o stwierdzenie nieważności małżeństwa wynikają najczęściej z różnic w organizacji, a także różnic w prowadzeniu procesów kanonicznych w poszczególnych sądach diecezjalnych.
Dlatego kanoniści zachęcają do korzystania z pomocy prawnej adwokata kościelnego, który ma doświadczenie w wybranym sądzie kościelnym. Stolica Apostolska również podkreśla znaczenie roli adwokata kościelnego i rekomenduje wszystkim sądom kościelnym udzielania zgody adwokatom kościelnym do reprezentowania swoich klientów w procesie o nieważność małżeństwa.
Jakie dowody w procesie o stwierdzenie nieważności małżeństwa rozpatruje sąd kościelny?
Kodeks Prawa Kanonicznego oraz instrukcja procesowa określają, jakie dowody w sprawie o nieważność małżeństwa mogą być rozpatrywane przez sąd kościelny. Są to:
- Oświadczenia stron
- Dokumenty
- Zeznania świadków
- Opinie biegłych
- Wizja lokalna
- Oględziny sądowe
Jak już wspomnieliśmy, sposób prowadzenia kanonicznych procesów małżeńskich różni się w zależności od sądu kościelnego.
Różnice te widać między innymi w dopuszczanych środkach dowodowych. W części sądów kościelnych możliwe jest przedstawianie dowodów prywatnych – w takiej sytuacji strony mogą wnosić do sprawy takie środki dowodowe, jak smsy, e-maile, zdjęcia czy prywatne opinie medyczne. Niektóre sądy kościelne dopuszczają jedynie dowody publiczne, czyli dokumenty poświadczone urzędowo.
W niektórych trybunałach strona pozywająca zobowiązana jest do powołania jedynie trzech świadków, inne zaś sądy kościelne wymagają zeznania aż sześciu świadków. Ponadto zdarza się, że muszą być powołani nie tylko świadkowie powoda, ale także świadkowie strony pozwanej.
To podstawowe, ale nie jedyne różnice w prowadzeniu procesów o stwierdzenie nieważności małżeństwa w różnych sądach kościelnych. Dlatego informacji o obowiązujących procedurach warto zasięgać bezpośrednio u adwokata kościelnego.
Rola adwokata kościelnego w kanonicznym procesie małżeńskim
Jednym z zadań adwokata kościelnego jest pomoc klientowi w przygotowaniu środków dowodowych. Adwokat kościelny pomaga dobrać świadków, którzy wniosą do sprawy ważne informacje.
Adwokaci starają się także uczulać swoich klientów, by na świadków powoływać osoby słowne, godne zaufania, odpowiedzialne.
Niepojawienie się wezwanego przez sąd kościelny świadka, przedłuża sprawę, co działa na niekorzyść zainteresowanych szybkim rozstrzygnięciem.
Adwokat kościelny pomaga także w znalezieniu najbardziej kompetentnego biegłego, którego opinia będzie dla sądu możliwie najbardziej wartościowa. Jeśli w ocenie adwokata, opinia pierwszego biegłego nie jest wiarygodna, może zawnioskować o włączenie do środków dowodowych opinię drugiego specjalisty.
Zawsze po ogłoszonej publikacji akt, adwokat kościelny może się do nich odnieść, przedstawiając stosowne uwagi. Co ważne, wolno to zrobić jedynie adwokatowi również na wcześniejszych etapach procesu, jeszcze przed publikowaniem akt (takie prawo nie przysługuje stronie procesowej). Ponadto adwokat może także zawnioskować o uzupełnienie środków dowodowych o kolejne dowody, odnoszące się na przykład do dowodów przedstawionych przez drugą stronę.
Nieoceniona jest także rola adwokata na etapie przesłuchania stron i świadków. Oprócz fizycznej obecności w trakcie przesłuchań, adwokat powinien wyjaśnić jak przebiega przesłuchanie, ile trwa, a podczas samego przesłuchania poprzez sędziego może zadawać pytania, których nie przedstawił uprzednio na piśmie.
Chociaż osoba składająca skargę powodową w sądzie kościelnym nie musi korzystać z pomocy adwokata kościelnego, takie wsparcie merytoryczne znacząco zwiększa szanse powoda na uzyskanie satysfakcjonującego wyroku.
Tagi: dowody w procesie o stwierdzenie nieważności małżeństwa, kanoniczny proces małżeński, środki dowodowe w sądzie kościelnym