Po rozwodzie własne utrzymanie jest indywidualną odpowiedzialnością każdego z byłych małżonków. Zdarzają się jednak sytuacje, gdzie jedno z nich będzie potrzebowało wsparcia finansowego. W takiej sytuacji po rozwiązaniu małżeństwa możliwe jest domaganie się alimentów od byłego męża lub żony? Jakie warunki należy spełnić, aby móc się o nie ubiegać? Wyjaśniamy.
W jakiej sytuacji przysługują alimenty na byłego małżonka?
Kwestie związane z alimentami na byłą żonę lub męża regulowane są w Kodeksie rodzinnym i opiekuńczym. Podstawowe kryterium, na podstawie którego były małżonek ma prawo do roszczeń finansowych, określone jest w art. 60 § 1 k.r.o. Zgodnie z tym zapisem alimentów może domagać się małżonek, który nie jest wyłącznie winny rozkładowi pożycia w małżeństwie oraz znajduje się trudnej sytuacji finansowej. Ponadto § 2 stanowi, że jeśli w przypadku rozwodu z orzeczeniem o winie wyłącznie jednego małżonka dochodzi do pogorszenia sytuacji materialnej drugiego z nich, na jego żądanie sąd może orzec o nałożeniu alimentów w celu zaspokojenia podstawowych potrzeb niewinnej żony lub męża. Więcej na ten temat możesz przeczytać tutaj: https://smadwokaci.pl/alimenty-na-zone-kiedy-przysluguja/.
Alimenty na byłego małżonka — jakie jeszcze warunki trzeba spełnić?
Po rozwodzie możliwe jest uzyskanie alimentów od byłego małżonka również w sytuacji, kiedy żadna ze stron nie została obarczona winą za rozpad małżeństwa lub jeśli nie stwierdzono niczyjej winy. Niezależnie od sytuacji, podczas ubiegania się o alimenty konieczne jest spełnienie następujących przesłanek:
- Stan niedostatku — w orzeczeniach Sądu Najwyższego stan niedostatku określany jest jako niemożność do samodzielnego zaspokojenia podstawowych potrzeb, w tym zapewnienia sobie jedzenia oraz mieszkania.
- Możliwości finansowe drugiego małżonka — alimenty mogą być przyznane pod warunkiem, że pozwany małżonek dysponuje znacznym majątkiem lub ma bardzo dobre warunki zarobkowe.
W polskim prawie rozróżnia się dwa typy obowiązku alimentacyjnego: podstawowy oraz rozszerzony. Przesłanką do podstawowego obowiązku alimentacyjnego jest właśnie stan niedostatku — warto jednak wiedzieć, że nie musi mieć on miejsca już w momencie rozwodu. Alimentów od byłego małżonka można domagać się w ciągu 5 lat od uprawomocnienia się wyroku. Z kolei rozszerzony obowiązek alimentacyjny ma miejsce w przypadku rozwodu z winy jednego małżonka, w którego konsekwencji jego były mąż lub żona doświadczają gorszej sytuacji materialnej. Rozwiązanie to ma na celu przywrócić poziom życia małżonka do takiego stanu, jaki miał miejsce w małżeństwie — nawet jeśli podjął on pracę lub pobiera świadczenia socjalne.
Co powinien zawierać pozew o alimenty na żonę?
Samo postępowanie, w którego efekcie ubiega się o przyznanie alimentów, może trwać bardzo długo i wymagać wielu dowodów. Jeśli małżonek pragnie złożyć pozew o alimenty, może zrobić to przed, w trakcie lub po orzeczeniu rozwodu, czy separacji. Powinien on zawierać m.in.:
- rozliczenie kosztów utrzymania wnioskodawcy,
- udokumentowanie stopy życiowej,
- opis możliwości majątkowych i zarobkowych małżonka mającego wypłacać alimenty,
- dokładny opis stanu faktycznego.
Pozew powinien także uwzględnić wniosek o zabezpieczenie, dzięki któremu możliwe jest uzyskanie tymczasowych alimentów na czas trwania postępowania. Należy pamiętać, że dokument ten powinien opierać się na okolicznościach faktycznych i prawnych. Alimenty nie muszą być przyznane po zakończeniu rozwodu — może mieć to miejsce także w wyroku rozwodowym lub w postanowieniu wydanym w trybie zabezpieczenia podczas sprawy.
Jak długo płaci się alimenty na żonę?
W przypadku rozwodu z orzeczeniem o winie alimenty na małżonka można płacić do końca jego życia lub do momentu, w którym pobierający je ponownie weźmie ślub. Jeśli jednak zobowiązany małżonek nie był winny rozpadowi małżeństwa, obowiązek ten wygasa po upływie pięciu lat od finalizacji rozwodu. W przypadku wyjątkowych okoliczności sąd może jednak ten okres wydłużyć.
Wysokość alimentów na żonę to kwestia indywidualna dla każdej sprawy, ustalana na podstawie możliwości zarobkowych byłego męża i byłej żony, ponoszonej winy w rozwodzie i występowania stanu niedostatku jednej ze stron. W polskim prawie nie została określona minimalna wysokość, jaką mogą wynosić przyznane alimenty. Z tego powodu miesięczna kwota może wahać się od kilkuset do nawet kilkunastu tysięcy złotych.